Een warm bad?

Gisteren werd bekend dat de overleden aartsbisschop en Nobelprijswinnaar Desmond Tutu op zijn eigen verzoek is geresomeerd, een duurzaam en groen alternatief voor begraven en cremeren. Desmond Tutu streed in zijn leven niet alleen voor vrede en gelijkheid van alle mensen, hij was ook een groot vooruitstrevend voorvechter van de toegankelijkheid van de gezondheidszorg en een beter milieu voor iedereen. Tegen dit licht bezien is het ook niet zo gek dat hij koos voor deze nieuwe moderne en milieuvriendelijkere manier van lijkbezorging.

Resomeren wordt ook wel watercremeren of biocremeren genoemd. Het lichaam wordt opgelost in warm bad, in water en alkalische vloeistof (alkalische hydrolyse), onder hoge druk en temperatuur. Wat er na een aantal uur overblijft is een fijne, mooie, witte stof. Deze witte poeder kan net als as na een crematie gebruikt worden om in een urn te doen, er sieraden van te maken of te begraven. Resomeren is milieuvriendelijker dan begraven en cremeren omdat er geen schadelijke stoffen (CO2) vrijkomen bij het proces. De installatie neemt ook minder ruimte in en er zijn minder schaarse grondstoffen nodig, zoals bijvoorbeeld gas. En dat is vandaag de dag in Nederland wel een hot item. Kortom resomeren is een duurzamer, groener alternatief voor begraven en cremeren.

Mensen moeten nog erg wennen aan het idee om ontbonden te worden in water. Maar dat was met de komst van de mogelijkheid tot lijkverbranding, oftewel het cremeren niet anders.

Eduard Douwes Dekker, beter bekend als Multatuli, was in 1887 de eerste Nederlander die op eigen wens gecremeerd werd, in een oven in het Duitse Gotha. In Italië, Engeland en Duitsland werd cremeren sinds 1874 al toegestaan omdat artsen het hygiënischer vonden om ontbindende lichamen te verbranden. Men meende dat er beter arbeiderswoningen gebouwd konden worden op de schaarse grond in steden in plaats van er begraafplaatsen aan te leggen. Pas vanaf 1913 werd het cremeren in Nederland oogluikend toegestaan in het eerste crematorium van Nederland op begraafplaats Westerveld in Driehuis. In de loop der jaren kreeg het cremeren een impuls omdat bekende Nederlanders zoals de schrijver Louis Couperus en de feministe Aletta Jacobs zich ook lieten cremeren. Het duurde pas tot 1955 voordat cremeren in Nederland officieel werd toegestaan. Tegenwoordig kiest ongeveer twee derde van de Nederlanders voor een crematie en vormen de meeste geloven en overtuigingen ook geen belemmering meer voor deze keuze (hoewel er vanzelfsprekend ook overwegingen blijven voor begraven).

In onder andere de Verenigde Staten, Canada en Australie is resomeren al mogelijk. In Nederland wordt het al toegepast bij dieren. Vanaf dit jaar wordt het resomeren van mensen in Nederland hoogstwaarschijnlijk ook toegestaan; de gezondheidsraad heeft hier inmiddels goedkeuring voor gegeven en het kabinet zal middels een wetswijziging in de nieuwe uitvaartwet het resomeren ook in Nederland definitief mogelijk maken naast begraven en cremeren.

De meeste mensen in Nederland staan niet negatief tegenover resomeren blijkt uit onderzoek. Ze zien het als een interessant en milieuvriendelijk alternatief en geven aan na hun dood liever op te lossen in vloeistof dan te worden verbrand of begraven.

De komende tijd zal ons leren of we het resomeren in Nederland daadwerkelijk als een warm bad gaan ervaren…

NB Desmond Tutu was in 1990 op bezoek in Soest, een unieke gebeurtenis. De foto bij deze blog is tijdens dit bezoek gemaakt.